Cứ vào dịp tháng Tư đến tháng Bảy âm lịch hằng năm, cùng với các loài măng, rau rừng mọc rộ, thì măng bói cũng đua nhau chen đất mọc lên những búp măng căng đầy sức sống. Nếu ai đã từng được nhìn thấy khóm măng bói vào mùa này, cảm giác thật hạnh phúc khi cuộc sống luôn tràn đầy sức sống mới; khiến ta nhớ tới câu thơ trong bài thơ “Cây tre” của tác giả Nguyễn Duy: “… Tre già măng mọc có gì lạ đâu”. Cây măng bói đã trở thành món ăn ngon của đồng bào người Tày Văn Bàn không biết tự bao giờ, nhưng chỉ biết cách đây chừng chục năm, tôi được thưởng thức món ăn từ măng bói tại một gia đình người Tày ở Dương Quỳ, rồi gần đây được thưởng thức ở một số nơi như Khánh Yên Trung, Khánh Yên Hạ và ngay thị trấn Khánh Yên. Món măng bói được người dân chế biến thành rất nhiều món ăn khác nhau như: Măng bói hấp, măng bói nộm, măng bói xào tỏi, măng bói nấu canh xương,… mỗi cách chế biến đều có đặc trưng khác nhau, xong không mất đi vị đặc trưng của măng bói đó là vị ngọt thanh, mềm ăn một lần rồi nhớ mãi.

Theo như lời của một số người là dân “chính gốc” Văn Bàn thì măng bói đầu tiên được phát hiện và trồng tại thôn Nộm Hốc xã Dương Quỳ, rồi được bà con khắp nơi trong huyện đến xin giống mang về trồng. Hiện nay cây măng bói được trồng nhiều ở khu vực Khánh Yên. Cây măng bói đã tiếp cận thị trường trong và ngoài huyện được mấy năm nay, nhiều người khi đến Văn Bàn rất thích được thưởng thức măng bói, khi về không quên mua vài ngọc về làm quà; nhiều người Văn Bàn khi đi học, đi công tác hay đi thăm người thân cũng thường lấy măng bói để đi làm quà biếu, nhiều người khi đã được thưởng thức rồi đều rất thích thưởng thức thêm các món ăn từ măng bói.

Thời điểm thu hoạch măng bói tốt nhất là buổi sáng và buổi chiều, trước các bữa ăn để chế biến ngay khi cây măng còn tươi mới giữ được vị ngọt, mềm đặc trưng của cây măng bói; việc bảo quản măng bói còn khó khăn, cây măng để lâu sẽ hỏng và ăn không ngon, ngọt, mềm nữa.

Hà Toàn - UBND huyện