Tại Đại hội lần thứ XII, Đảng ta đã nhận định hiện tượng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên đã đến mức đáng lo ngại. Biểu hiện của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đã xâm nhập vào không ít cấp ủy, chính quyền địa phương và đang có dấu hiệu làm xói mòn những giá trị đạo đức xã hội.

Những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” xuất hiện với các biểu hiện như: Lười học tập, rèn luyện, nhất là học tập lý luận chính trị, thích khai thác các loại thông tin đa chiều trên mạng internet nhưng thiếu bản lĩnh để phân tích, xử lý thông tin. Một số cán bộ, đảng viên còn thiếu niềm tin vào thắng lợi của sự nghiệp đổi mới đất nước; tham nhũng, lãng phí, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi, vi phạm pháp luật Nhà nước; một số khác thì kéo bè kéo cánh, gây mất đoàn kết nội bộ, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh...    

Thực tế cho thấy, sự chống phá của các thế lực thù địch thông qua chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ ngày càng diễn biến phức tạp. Các chiêu trò thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ngày càng đa dạng, tinh vi, khó lường. Vì vậy để tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” cần nhiều giải pháp, nhưng trước hết phải nhận rõ các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch về nền tảng lý luận của Đảng ta.

Các đối tượng thù địch hiện nay cho rằng, Chủ nghĩa Mác - Lê-nin không còn phù hợp với thế giới đương đại. Giai cấp công nhân không còn vai trò, sứ mệnh lịch sử. Đối với tư tưởng Hồ Chí Minh, họ cho rằng, đó không phải là kết quả của sự vận dụng sáng tạo và phát triển Chủ nghĩa Mác - Lê-nin mà là sự đối lập với Chủ nghĩa Mác - Lê-nin… Từ kiểu xuyên tạc như trên, các thế lực thù địch tiến tới phủ nhận cương lĩnh, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam với các hành vi: Đòi thay đổi cương lĩnh của Đảng, từ bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa, tung hô chủ nghĩa tư bản; xuyên tạc, phủ nhận thành tựu hơn 30 năm đổi mới của Đảng và nhân dân ta; đòi đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập; phủ nhận nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đang thực hiện…

Các quan điểm sai trái đó khi thì được bộc lộ trực diện qua các "hội nghị, hội thảo", nhưng cũng có khi được ngụy trang lắt léo dưới các bài nói, bài viết trên mạng xã hội, hoặc qua các tác phẩm văn học, nghệ thuật. Về mặt tổ chức lực lượng, họ nhân danh một số tổ chức trên thế giới, hoặc lợi dụng một số tổ chức, cá nhân trong nước để viết “thư ngỏ” gửi lãnh đạo Đảng, Nhà nước với những lời lẽ vòng vo, lắt léo… Mục đích là ngày càng tạo nên sự mơ hồ, phân tâm trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, hòng làm thay đổi nhận thức, tình cảm, niềm tin, ý chí cách mạng của nhân dân ta, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Từ thực tế trên, việc đẩy mạnh đấu tranh chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ là nhiệm vụ tất yếu khách quan. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này thì lực lượng tham gia đấu tranh cần được tổ chức thống nhất, rộng khắp, nhiều tầng đặt dưới sự chỉ đạo và hướng dẫn thống nhất của cấp ủy từng cấp. Cấp ủy, chính quyền từng cấp phải chủ động triển khai đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa. Việc tổ chức đấu tranh cần theo hướng chủ động, kịp thời, nhạy bén, sâu sắc, toàn diện, hiệu quả. Cùng với đó, để công tác đấu tranh đạt hiệu quả thiết thực, cần chăm lo xây dựng đội ngũ nòng cốt, có đủ tri thức, năng lực trong nhìn nhận, phát hiện, phản bác các quan điểm sai trái. Đội ngũ này phải bao gồm các nhà khoa học, nhà lý luận, cán bộ nghiên cứu... thực sự tâm huyết, có bản lĩnh chính trị vững vàng; thường xuyên được cung cấp thông tin, tài liệu chính xác từ các cơ quan chức năng, để có căn cứ xác đáng trong đấu tranh với các thế lực thù địch. Đối với lực lượng rộng rãi cần được tổ chức chu đáo trong từng cơ quan, đơn vị, ban, ngành, đoàn thể; đồng thời kết hợp chặt chẽ nhiều hình thức, biện pháp đấu tranh...

  “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là kẻ thù nội tại hết sức nguy hiểm. Tác hại của nó vô cùng to lớn, làm suy yếu nền tảng tư tưởng của Đảng, làm sai lệch đường lối, gây tổn hại nghiêm trọng đến niềm tin của quần chúng nhân dân đối với Đảng. Nó là điều kiện để các thế lực thù địch thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”. Việc nghiên cứu và nhận thức, nhận diện, phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ hiện nay là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Cán bộ, chiến sĩ trong LLVT càng cần phải tu dưỡng, rèn mình để luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, ý chí chiến đấu cao, để xứng đáng là lực lượng tiên phong trong nhiệm vụ phòng, chống "Diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch.