Văn Bàn là vùng đất được tự nhiên ưu ái: khí hậu nóng ẩm mưa nhiều, địa hình xen kẽ nhiều bồn địa nằm giữa các nhánh núi lớn, tỷ lệ tán che phủ cao, hệ thống suối khe dày đặc thuận lợi cho phát triển canh tác lúa nước. Nhân dân Văn Bàn đã sớm phát huy thế mạnh tự nhiên và xã hội để canh tác lúa nước lâu đời. Nếp sống quần cư thành cộng đồng được hình thành khá ổn định qua nhiều thế kỷ từ nền văn minh lúa nước. Do vậy văn hóa cộng đồng được phát triển, các di sản văn hóa phi vật thể do cộng đồng gọt dũa trong nhiều thế hệ đã trở thành bản sắc văn hóa có giá trị.

          Sau 3 ngày tết nguyên đán lễ cúng thổ công bản, lễ hội xuống đồng của người Tày; lễ cúng rừng, lễ cầu làng của người Dao, người Giáy được các cộng đồng bảo tồn và phát huy giá trị. Thông qua các buổi lễ đã gợi dậy truyền thống và duy trì trong cộng đồng tình đoàn kết, tránh nhiệm giữa các thành viên, các gia đình. Tạo nên sự  đồng tâm xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp, văn minh. Đặc biệt cùng nhau phấn đấu thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, hợp tác phát triển kinh tế. Đó là nền tảng xây dựng cộng đồng bao gồm thôn, bản, cụm dân cư, dòng họ tự quản trong các lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội. Từ đó hợp tác xã kiểu mới trong phát triển kinh tế được hình thành ngay tại mỗi cộng đồng có chiều sâu. Xây dựng cộng đồng tự quản là khai thác phát huy sức mạnh tại chỗ toàn dân chăm lo phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ, bảo tồn, phát huy giá trị những di sản văn hóa, giá trị của hệ thống cơ sỏ hạ tầng tại mỗi khu dân cư phục vụ đắc lực cho phát triển kinh tế xã hội bền vững, ổn định.

          Tại Kế hoạch số 223 ngày 14/12/2018 của UBND huyện Văn Bàn, đã giao cho các phòng chuyên môn và Văn phòng HĐND và UBND huyện, Công an huyện tham mưu UBND huyện xây dựng ngân hàng các nội dung cộng đồng tự quản về từng lĩnh vực chuyên ngành phụ trách, chuyển đến Phòng Văn hóa và Thông tin tổng hợp giúp UBND huyện để gửi đến UBND xã, thị trấn giới thiệu cho cộng đồng, bao gồm: thôn, bản, tổ dân phố, cụm dân cư, dòng họ, các tổ chức đoàn thể quần chúng, các tổ chức xã hội tại mỗi cộng đồng để lựa chọn đăng ký tự quản ở từng lĩnh vực cho phù hợp. Các ngành của huyện có trách nhiệm kết nối với UBND xã, thị trấn để hướng dẫn, định hướng cho cộng đồng triển khai lựa chọn và tổ chức xây dựng thành nếp, hình thành ý thức cộng đồng tự quản trong từng lĩnh vực có hiệu quả, làm nền tàng phát triển kinh tế - xã hội tại mỗi cộng đồng lâu dài.

          Xây dựng cộng đồng tự quản là giải pháp lâu dài phát huy sức mạnh toàn dân trong phát triển kinh tế - xã hội phát triển nhanh, mạnh, bền vững

Tạ Minh Khuê - Phòng Văn hóa và Thông tin