Hệ thống canh tác lúa cải tiến SRI là tổng hợp các biện pháp thâm canh để có cây lúa khoẻ, giảm nguy cơ gây hại của sâu bệnh, giảm chi phí đầu tư. Các biện pháp đó bao gồm: Sử dụng gieo mạ thưa, cấy mạ non, giảm lượng giống; cấy vuông mắt sàng để tăng khả năng quang hợp, hạn chế sâu bệnh; sử dụng bảng so màu lá để bón phân theo nhu cầu của cây, giảm lượng phân bón và rút nước theo từng giai đoạn tiết kiệm nước tưới ....Việc ứng dụng hệ thống canh tác lúa SRI để tiến tới một nền sản xuất lúa theo hướng bền vững, an toàn và hiệu quả.

        Tuy nhiên, đối với huyện Văn Bàn, SRI vẫn là biện pháp kỹ thuật rất mới so với các biện pháp canh tác truyền thống của người dân hiện nay. Trong vài năm gân đây UBND huyện đã giao Trạm Bảo vệ Thực vật huyện triển khai các mô hình thực hiện tại các xã Võ Lao, Khánh Yên Hạ, Khánh Yên Thượng và thị trấn Khánh Yên.

        Qua đánh giá kết quả tổng kết mô hình, đánh giá đã tiết kiệm được 50% lượng giống và phân bón, giảm được số lần phun thuốc BVTV xuống còn 2 lần/vụ so với ruộng đối chứng 4 lần/vụ, tiết kiệm được lượng nước tưới cây lúa sinh trưởng khỏe số dảnh hữu hiệu cao (từ 10 - 12 dảnh hữu hiệu/khóm). Năng suất đạt vụ Xuân > 9 tấn/ha, vụ Mùa > 7 tấn/ha. Hiệu quả kinh tế tăng 12 - 15% do giảm được chi phí đầu tư. Từ kết quả bước đầu của mô hình nhận thấy nhận thức của bà con nông dân về canh tác lúa đã có những thay đổi nhất định, để đưa phương pháp canh tác cải tiến SRI trở thành phương pháp canh tác đại trà.

Năm 2015, huyện Văn Bàn tổ chức sản xuất thâm canh SRI đại trà thực hiện tại xã Dương Quỳ và xã Khánh Yên Thượng, với tổng diện tích thực hiện 229,92 ha, trong đó: Xã Dương Quỳ thực hiện 149,92 ha (vụ Xuân 69 ha, vụ Hè Thu 80,92 ha); Xã Khánh Yên Thượng thực hiện 80 ha vụ Hè Thu. Hiện nay 69 ha tại xã Dương Quỳ cây lúa sinh trưởng phát triển tốt (đang trong giai đoạn đứng cái làm đòng).

        Việc tổ chức sản xuất thâm canh SRI trên địa bàn huyện nhằm từng bước thay đổi tập quán sản xuất của người dân, áp dụng tiến bộ sử dụng cấy mạ non, gieo mạ trên nền đất cứng, cấy 1 dảnh đối với giống lai, 02 dảnh đối với giống thuần, mật độ thưa và điều tiết nước hợp lý theo từng giai đoạn sinh trưởng của lúa. Nhằm giảm thiểu việc đầu tư về giống, thuốc BVTV, phân bón, nước tưới nhưng vẫn đạt năng suất cao. Hạn chế việc sử dụng thuốc BVTV, phân bón hóa học từng bước tiến đến canh tác nông nghiệp bền vững, sản phẩm sạch.

        Giúp cho cán bộ kỹ thuật và nông dân tại địa phư­ơng nâng cao nhận thức và tiếp cận được với các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới của SRI. Thực hiện đúng quy trình từ việc gieo mạ thưa, chăm sóc mạ, bón phân cân đối, phòng trừ sâu bệnh gây hại, thu hoạch, bảo quản...

Nguyễn Thị Thơm: VP UBND huyện