Những năm gần đây, xã Tân Thượng (Văn Bàn) chú trọng nhân rộng cây hồng giống bản địa. Ban đầu, đây là cây giúp người dân xóa đói, giảm nghèo, nhưng vài năm trở lại đây, nhiều hộ dân đã làm giàu từ cây trồng này.

Ông Phạm Văn Lợi ở bản Khe Tép, xã Tân Thượng là một trong những gương điển hình về phát triển kinh tế, làm giàu từ cây hồng bản địa. Ông Lợi dẫn chúng tôi ra khu vườn có hơn 30 gốc hồng, tuổi đời trên 50 năm, thân cây xù xì, cành vươn rộng và đang mùa sai quả. Ông kể: Tôi chuyển từ Hưng Yên lên Lào Cai từ năm 1965, đến năm 1967, nhận thấy đất đồi rộng, nhưng lại bỏ hoang, nên tôi tìm hiểu và bắt đầu biết đến giống hồng không hạt, ăn ngon và sai quả, từ đó, tôi quyết định trồng thử. Hiện, ông Lợi là hộ có số lượng hồng nhiều nhất xã. Nguồn thu từ cây hồng mỗi năm mang về cho gia đình ông trên 300 triệu đồng. Ông Lợi cho biết: Hồng không hạt chăm sóc rất đơn giản, không tốn công, dễ sống, không cần phun thuốc trừ sâu, lại phù hợp với đồng đất địa phương, nên phát triển và sai quả. Ông Lợi tính mỗi năm trồng thêm khoảng chục gốc hồng để thay thế những cây già. Năm 2000, ông trồng mới 200 gốc, đầu năm nay, ông tiếp tục trồng thêm vài chục gốc trên diện tích đất đồi gần 10 ha. Đến vụ thu hoạch, thương lái vào tận vườn hồng của ông thu mua.

Còn ông Đặng Tuấn Anh, ở bản Khe Tép, xã Tân Thượng là một trong số các hộ trồng hồng chưa lâu. Chỉ tay về vườn hồng trước mặt, ông nói: Trước năm 1998, toàn bộ khu vực này đều trồng sắn. Dù chăm chỉ làm ăn, nhưng giá sắn không cao lại hại đất, nên gia đình tôi mãi không thoát khỏi diện nghèo. Sau này, khi thấy nhiều hộ thay đổi cuộc sống nhờ trồng hồng, tôi cũng mạnh dạn chuyển đổi và làm theo. Đến nay, gia đình tôi không chỉ thoát nghèo, mà còn vươn lên trở thành hộ khá.

Gia đình ông Đặng Tuấn Anh hiện có 20 gốc hồng đã cho thu hoạch. Từ đầu năm đến nay, gia đình ông trồng thêm 30 gốc hồng. Theo tính toán, mỗi cây hồng từ 10 - 15 năm tuổi sẽ cho thu hoạch khoảng 150 kg quả/cây, những cây to, lâu năm sẽ cho năng suất cao hơn. Trên thị trường, quả hồng có giá dao động từ 7.000 - 10.000 đồng/kg. Từ trồng hồng, số hộ nghèo của xã Tân Thượng giảm, không còn là xã vùng 3, đời sống của người dân có nhiều đổi thay.

Trên địa bàn xã Tân Thượng có 21 ha cây hồng, gồm 15 ha cây hồng bản địa đã cho thu hoạch, 6 ha cây hồng 2 năm tuổi. Trong năm nay, xã có kế hoạch triển khai trồng thêm 10 ha. Anh Phạm Văn Nhất, cán bộ phụ trách khuyến nông xã cho biết: Cách trồng hồng không khó, rễ cây sau khi đã cắt từ 20 - 25 cm, trồng xuống đất khoảng 12 tháng, thì cây con mọc lên, sau đó có thể đem trồng, trồng cách 8 - 10 m/cây. Khi cây chưa lớn, ở những năm đầu có thể trồng xen cây họ đậu. Cây hồng phù hơp với đất thịt nhẹ, sau 5 năm sẽ cho thu hoạch, thường vào tháng 8 hằng năm.

Ông Trần Anh Việt, Chủ tịch UBND xã Tân Thượng cho biết: Trồng hồng bản địa là giải pháp thiết thực đối với người dân xã Tân Thượng. Hiện, xã đang nhân giống thí điểm ở một số thôn, như Khe Tùng 2, Bản Mai, Khe Tép, Ù Sóc, với mong muốn tăng diện tích trồng, mang lại hiệu quả kinh tế cao, ổn định đời sống người dân.