Hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật trong hệ thống canh tác SRI

Hệ thống canh tác SRI được thực hiện qua 7 bước cụ thể như sau:

Bước 1 - Làm mạ: Chỉ cần lượng giống 0,5 kg thóc giống cho 1 sào cấy, mạ ngâm ủ bình thường. Mỗi sào cấy cần chuẩn bị 4 - 5m² đất gieo mạ, đất phải nhuyễn bùn, sạch cỏ, Tùy theo địa hình của ruộng mà tiến hành chia luống mạ.Thông thường luống rộng 1 - 1,2 m, rãnh rộng 20 - 30 cm, sâu 10 - 25 cm mặt luống phẳng không đọng nước, bón lót cho 100 m² đất làm mạ từ 4 - 5 kg supe lân (không nên bón đạm cho mạ). Vụ Mùa nên chọn đất vàn, vàn cao dễ thoát nước; cũng có thể làm mạ trên nền đất cứng lấy bùn trên ruộng lúa, rải đều trên nền đất cứng hoặc sân gạch dày từ 3 -3,5cm, luống rộng 1 - 1,2 m. Lưu ý khi gieo mạ phải đều tay, hạt giống phải chìm để chống chim, chuột, chống nắng.

Bước 2 - Làm đất ruộng cấy: Cày bừa kỹ, nhuyễn bùn, sạch cỏ, kéo phẳng, luống rộng 2m, rãnh 25 - 30cm, sâu 10 - 15cm để tiện cho việc rút cạn nước, đi lại chăm sóc, bón phân và thu diệt ốc bươu vàng. Cách làm rãnh có thể cho một ít đất cát hoặc gạch đá vừa phải vào bao tải, sau khi làm đất kỹ kéo theo dây định khoảng cách luống sẵn, cách làm này nhanh đỡ tốn công. Nên làm đất trước khi cấy 1 ngày để bùn lắng, mực nước 1 - 2 cm để dễ cấy.

Bước 3 - Kỹ thuật cấy: Cấy mạ non, cấy thưa, cấy thẳng hàng. Tuổi mạ khi cấy từ 2 - 2,5 lá trong điều kiện vụ Xuân chỉ sau gieo 10 - 12 ngày. Mật độ cấy với lúa lai, ruộng đất tốt cấy 30 - 35 khóm/m²; lúa thuần, ruộng đất xấu cấy 35 khóm/m² và chỉ cấy 1 - 2 dảnh/khóm.

*Lưu ý: Khi cấy hạn chế mạ bị tổn thương bộ rễ, dùng xẻng xúc nhẹ nhàng từng miếng đất mạ, vận chuyển tránh dập nát, xúc đến đâu cấy ngay đến đó không nên để mạ qua đêm, khi cấy dùng tay tách từng dảnh có một chút đất đặt nhẹ nhàng trên mặt ruộng, không được nhổ mạ đem cấy.

Bước 4 - Làm cỏ, sục bùn: Sau khi cấy 6 - 7 ngày phải sục bùn, làm cỏ, kết hợp với bón phân thúc đẻ lần 1. Không nên phun thuốc trừ cỏ vì sẽ làm ảnh hưởng quá trình đẻ các dảnh hữu hiệu trong 15 ngày đầu và rất độc hại với con người, gây ô nhiễm môi trường.

Bước 5 - Bón phân: Phải bón cân đối đạm, lân, kali, bón đúng cách, đúng thời điểm cây cần, cụ thể:

+ Bón lót: Tận dụng các nguồn phân hữu cơ, phân chuồng hoai mục lượng từ 200 - 300 kg/ sào, vôi 15 - 20 kg/ sào, bón khi bừa vỡ. Sau bừa cấy lần cuối bón lót NPK 15 kg/sào hoặc phân khoáng hữu cơ 4 kg/sào; phân đạm từ 1,5 - 2 kg/sào.

+ Bón thúc đẻ: Sau cấy 6 - 7 ngày phải bón thúc lượng đạm với lúa lai 4,5 kg/sào; lúa thuần 2 - 3 kg/ sào và 2 - 3 kg Kali/sào kết hợp làm cỏ, sục bùn để phá váng, vùi phân xuống sâu. Lưu ý: Nếu đất pha cát nhiều thì chia lượng đạm thành 2 lần bón cách nhau 10 ngày để hạn chế lượng đạm bị rửa trôi.

+ Bón đón đòng: Nên bón đón đòng sớm, thời điểm sau cấy khoảng 40 - 45 ngày là thích hợp, khi 10 % dảnh cái đầu lá có hiện tượng thắt eo, nên bón lượng đạm từ 2 - 2,5 kg/ sào, kết hợp với phân Kali từ 2 - 2,5 kg/ sào.

Bước 6 - Điều tiết nước: Từ khi cấy đến khi kết thúc đẻ lần 1 phải luôn duy trì có nước láng bề mặt ruộng. Sau khi bón phân thúc đẻ khoảng 5 ngày tiến hành tháo cạn chỉ cần giữ cho ruộng đủ ẩm; chỉ tưới khi mặt ruộng khô nẻ, tưới theo phương pháp tưới tràn. Khi cây lúa phân hoá đòng đến khi chín sáp nên giữ mực nước trên ruộng khoảng 3 - 4cm. Trước khi thu hoạch 15 ngày lại tháo cạn nước để tiện thu hoạch.

Bước 7 - Phòng trừ sâu bệnh: Sâu bệnh chỉ gây hại khi có các điều kiện, yếu tố sinh thái thích hợp. Việc điều chỉnh các biện pháp kỹ thuật canh tác nêu trên theo hướng có lợi cho cây lúa nhưng bất lợi cho sâu bệnh hại, sẽ hạn chế sâu bệnh. Do vậy, chỉ phun thuốc theo kết quả điều tra đồng ruộng và khi sâu bệnh đến ngưỡng gây hại kinh tế.