1. Địa hình
Huyện Văn Bàn nằm trong nằm giữa hai dãy núi lớn là dãy núi Hoàng Liên Sơn ở phía Tây Bắc và dãy núi Con Voi ở phía Đông Nam. Tới 90% diện tích là đồi núi cao (độ cao từ 700 - 1500m, độ dốc
trung bình từ 25 - 350m, có nơi trên 500m). Còn lại 10% là địa hình thung lũng
bồn địa ở độ cao từ 400m - 700m.
Độ cao trung bình của huyện từ 500 - 1.500m so với mực
nước biển, cao nhất là đỉnh Lùng Cúng (2.914,0 m), thấp nhất là Ngòi Chăn (85
m). Địa hình của Văn Bàn nghiêng dần theo hướng Tây - Tây Bắc xuống hướng Đông
- Đông Nam.
Huyện Văn Bàn phía Đông
giáp với huyện Bảo Yên, phía Tây giáp với tỉnh Lai Châu, phía Nam và Đông Nam
giáp với tỉnh Yên Bái, phía Bắc giáp với
huyện Bảo Thắng và Sa Pa
2. Khí hậu
Mang
tính chất nhiệt đới gió mùa, một năm chia làm 4 mùa rõ rệt, mùa hạ và mùa đông
thường kéo dài, mùa xuân và mùa thu thường ngắn. Nhiệt độ trung bình cả năm là
22,90C, độ ẩm trung bình năm là 86%, lượng mưa trung bình 1.500 mm.
Do địa
hình nhiều đồi núi cao, rừng nhiều nơi bị nghèo kiệt, khí hậu thường xuyên thay
đổi theo mùa, theo năm, hệ thống suối dày đặc khi mưa lớn xảy ra thường gây lũ
quét.
Điều kiện khí hậu khá điều hòa là yếu tố thuận lợi cho
phát triển nền nông nghiệp đa dạng các cây trồng vật nuôi như các cây ăn quả nhiệt đới và á nhiệt đới như nhãn, bưởi, hồng, chuối,...; các cây lương
thực như ngô, lúa,... và chăn nuôi nhiều loại gia súc, gia cầm và thủy sản.
Tuy không có những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt
như tuyết, sương muối, mưa đá nhưng khí hậu Văn Bàn có thể chịu ảnh hưởng của
các gió địa phương như gió Lào khô và nóng hoặc mưa lớn kèm với dòng chảy mạnh
của các con suối lớn vào mùa lũ, làm gia tăng các hoạt động xâm thực bào mòn,
ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của nhân dân.