Trong không khí thi đua, phấn đấu về đích nông thôn mới (NTM) sôi nổi đang diễn ra trên mảnh đất Văn Bàn (Lào Cai), chúng tôi được giới thiệu đến thăm xã Nậm Xé - điển hình mới có những cố gắng, nỗ lực, sáng tạo trong công tác lãnh chỉ đạo, tuyên truyền, vận động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, trong đó nổi bật là việc phát huy nội lực, huy động sức dân đoàn kết chung sức xây dựng NTM ngày một khởi sắc.

Gặp gỡ ông Vàng A Tớ - Bí thư Đảng uỷ xã Nậm Xé được biết: Nậm Xé là xã thuộc khu vực III, trong quá trình triển khai ban chỉ đạo gặp nhiều khó khăn khi thực hiện mục tiêu về đích NTM, tỷ lệ tiêu chí hoàn thành thấp chủ yếu là các tiêu chí phụ thuộc vào sự đầu tư của Nhà nước. Cảnh quan môi trường ở các thôn bản chưa đảm bảo vệ sinh, vứt rác, xả rác bừa bãi, chưa gom và đổ rác thải đúng nơi quy định. Dân cư ít, phân bố không tập trung ảnh hưởng đến công tác tuyên truyền, nhận thức của một bộ phận người dân chưa đồng đều dẫn đến việc triển khai các chương trình xây dựng NTM hầu hết ở các thôn bản chưa cao, nhiều người dân chưa tự giác. Một bộ phận người dân vẫn còn trông chờ, ỉ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước; chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đổi mới các hình thức sản xuất để nâng cao thu nhập cho người dân còn chậm. Trước khó khăn đó, Đảng ủy, chính quyền xã đã chỉ đạo tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách của Nhà nước về xây dựng NTM tới toàn thể cán bộ, Đảng viên và nhân dân trong toàn xã nắm rõ chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và cơ chế chính sách mọi nguồn lực xây dựng NTM của tỉnh, huyện. Hàng quý tổ chức rà soát thực trạng, xác định nhu cầu, nội dung, nguồn lực, nhiệm vụ từng tiêu chí, có giải pháp thực hiện cụ thể làm cơ sở lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện. Đảng ủy, UBND xã đã phát động và ký giao ước thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ 2024. Bằng sự chỉ đạo quyết liệt thực hiện và sự đồng tình của nhân dân đến quý I xã đã đạt 9/19 tiêu chí đạt chuẩn NTM (tăng 2 tiêu chí so với năm 2023), nhìn tổng quan xã có nhiều thay đổi so với các năm trước đây.

Theo chân chị Sầm Thị Hằng - Cán bộ địa chính, chúng tôi có mặt tại nhà ông Triệu Văn Thanh trưởng thôn Ta Náng, ông vui vẻ ra đón chúng tôi vào nhà uống nước. Ông Thanh cho biết trước đâu nhà ông là ngôi nhà nhỏ trật hẹp quây bằng các tấm ván mỏng, mùa hè ván cong hở bằng hai ngón tay, mùa đông gió lùa vào nhà rét buốt. Nhờ nhà nước hỗ trợ vay vốn ông Thanh đã mua bò về nuôi sau mấy năm nhờ chăm nuôi tốt ông đã có tiền xây ngôi nhà to đẹp. Trong thôn có nhiều hộ gia đình thành công trong mô hình chăm nuôi, trồng rừng vươn lên làm giàu như gia đình ông Triệu Tạ Chiêu có 28 con trâu, bò; ông Triệu Vạn Bảo trồng 4ha rừng 3 tuổi trồng quế và chẩu… Người dân trong thôn yên tâm sản xuất tại quê hương. Nhưng khó khăn nhất vẫn là điểm Si Tan có 30 hộ dân chủ yếu là người dân tộc Mông, trong đó hộ nghèo chiếm 40%, cuộc sống người dân khó khăn, chưa có điện lưới quốc gia. Thôn rất mong nhà nước có chính sách hỗ trợ kịp thời và sự đoàn kết giúp nhau làm giàu của người dân thôn Ta Náng chắc chắn các hộ nghèo tại điểm Si Tan sẽ nhanh thoát nghèo vào cuối năm nay.

Rời thôn Ta Náng trên con đường bê tông uốn lượn theo sườn đồi, thả hồn theo gió, mắt tôi dõi theo những hàng đèn cao không kịp đếm bao nhiêu cột đã lên đến thôn. Chúng tôi dừng chân ở một thung lũng nhỏ tại thôn Tu Thượng. Trò chuyện người dân vui mừng kể nhiều năm nay cuộc sống người dân thôn Tu Thượng đã khá lên, nhiều con em đã học THPT, học nghề, có cháu đỗ vào đại học. Người dân vui nhất là có đường giao thông nông thôn và có hàng điện trả dài 3,6km giờ đi tối cũng không sợ lao xuống vực sâu, 10 phút xe máy từ xã đến thôn, trước đây trời mưa xe máy không xuống được đi bộ cả tiếng đồng hồ mồ hôi ướt áo mới xuống đến đường to. Trẻ nhỏ cả tuần mới được xuống chợ một lần, giờ thì tiện có xe đi lúc nào cũng được. Cán bộ xã trẻ tuổi nhiệt tình, thường xuyên lên động viên thăm người dân, cùng người dân xây nhà vệ sinh, xây hố rác, hướng dẫn nhân dân chọn giống cây trồng rừng, đưa giống thóc có năng xuất giá trị cao vào trồng trọt; giới thiệu giúp người dân tiêu thụ măng sặt đặc sản của địa phương… Xe ô tô lên tận thôn thu mua thóc, ngô giá cả cao người dân rất vui. Để có cuộc sống bình yên, sung túc như ngày hôm nay người dân phải cảm ơn Đảng, Nhà nước đã đưa chương trình thôn mới về mảnh đất nắng và gió không thì biết bao giờ chúng tôi có đường đẹp đi, có nhà xây ở, có điện thắp sáng…

Đường lên bản Tu Hạ và Tu Thượng

Trong quý 1 năm 2024 ban chỉ đạo xã đã tổ chức tuyên truyền được 07 buổi, với 498 lượt người tham gia; treo 05 băng zôn tuyên truyền; vận động xây dựng được 04 nhà tiêu hợp vệ sinh; nhân dân đang thực hiện gieo cấy đạt trên 40% diện tích; đàn gia súc, gia cầm phát triển ổn định, không có dịch bệnh xảy ra, diện tích nuôi trồng thủy sản 02 ha. UBND xã kết hợp với Kiểm lâm địa bàn tuyên truyền công tác phòng cháy chữa cháy rừng, bảo vệ và phát triển rừng tới các thôn bản, triển khai bản nội dung và cho nhân dân ký cam kết phòng cháy chữa cháy rừng năm 2024, trên địa bàn xã không để xảy ra các vụ cháy rừng. Chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ đổ bê tông các tuyến đường thực hiện chuyển tiếp từ năm 2023, giải cấp phối được 0,572 km và đổ bê tông được 0,1km tuyến đường nội đồng Nậm Hài; xã hội hóa đổ bê tông được 0,95km đường nội thôn Ta Náng. Các thôn bản tích cực vệ sinh đường làng ngõ xóm định kỳ tháng/lần; Đoàn thanh niên xã đã tổ chức 03 buổi phát động dọn dẹp vệ sinh môi trường nông thôn trong dịp chuẩn bị đón tết nguyên đán Giáp Thìn. Trong dịp tết nguyên đán Giáp Thìn tổng hợp các nguồn xã hội hóa, hỗ trợ của nhà nước cho các đối tượng nghèo, cận nghèo, người cao tuổi tổng giá trị 146.600.000 đồng (trong đó 68.300.000 đồng tiền mặt; 78.300.000 đồng quy đổi từ các suất quà). Công an xã đã làm tốt công tác tham mưu cho Đảng ủy, Chính quyền địa phương về công tác bảo vệ an ninh trật tự, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn xã đảm bảo ổn định, không có diễn biến phức tạp về an ninh trật tự. Các hoạt động văn hóa văn nghệ  được tổ chức sôi nổi trong dịp Mừng Đảng mừng xuân Giáp Thìn (Lễ hội xuân Tu Thượng); văn hóa văn ngệ chào mừng ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3; các hoạt động thể dục thể thao (bóng đá nam) chào mừng ngày thành lập Đoàn 26/3. Với tinh thần chỉ đạo nhanh và gọn với 3 tháng đầu năm xã đã thu được kết quả đáng khích lệ.

Từ nay đến hết năm 2024, Đảng uỷ, UBND và nhân dân xã Nậm Xé tiếp tục duy trì nâng cao các tiêu chí đã đạt, phấn đấu đạt 19/19 tiêu chí, đạt 02 thôn nông thôn mới (thôn Tu Hạ, thôn Ta Náng). Phát  động Phong trào thi đua “Chung sức xây dựng nông thôn mới” và Phong trào thi đua “Thực hiện Nghị quyết 10-NQ/TU ngày 26/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hoá tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”; Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”; cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” tạo ra sức lan tỏa lớn và thực sự mang lại hiệu quả thiết thực đối với chương trình xây dựng nông thôn mới. Ban chỉ đạo đẩy mạnh với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, tuyên truyền lồng ghép nội dung xây dựng NTM trong các cuộc họp, sinh hoạt, các buổi hội nghị tuyên vận hàng tháng để hoàn thành 10 tiêu chí chưa đạt; Tiêu chi 4 - Điện: đang thực hiện hạ 01 trạm biếp áp nâng cấp điện cho thôn Tu Thượng. 30 hộ dân điểm Xi tan (thôn Ta Náng) sử dụng điện lưới quốc gia. Tiêu chí 5 - Trường học: trường Tiểu học Nậm Xé đạt chuẩn quốc gia mức độ I. Tiêu chí 6 - Cơ sở vật chất văn hóa: có sân thể thao; điểm vui chơi, giải trí cho trẻ em và người già. Tiêu chí 08 - Thông tin và truyền thông: xã mở Cổng/trang thông tin điện tử có chức năng cung cấp thông tin phục vụ công tác quản lý, điều hành và cung cấp dịch vụ công trực tuyến tích hợp trên công thông tin điện tử của tỉnh. Tiêu chí 09 - Nhà ở dân cư: trong quý I, xã đã đăng ký hỗ trợ 05 hộ thực hiện nhà ở theo cơ chế đặc thù thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đông bào dân tộc thiểu số và miền núi. Tiêu chí 10 - Thu nhập: Thu nhập bình quân đầu người đạt 34,09 (tăng 3,03% so với năm 2023) triệu đồng/người/năm. Tiếp tục triển khai các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho người dân; đào tạo lao động, giới thiệu việc làm cho lao động nông thôn. Tiêu chí 11 - Tỷ lệ nghèo đa chiều: Giảm tỉ lệ hộ nghèo xuống từ 23,7 xuống 11,8%, thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội trên địa bàn xã. Tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia các chương trình, dự án hỗ của nhà nước giúp nhân dân xóa đói giảm nghèo. Tiêu chí 13 - Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn: Phấn đấu có sản phẩm chủ lực gắn với vùng nguyên liệu và được chứng nhận VietGAP hoặc tương đương. Tiêu chí 17 - Môi trường và an toàn thực phẩm: Tiếp tục tuyên truyền, vận động 19 hộ dân làm nhà tiêu hợp vệ sinh, 100% cơ sở chăn nuôi đảm bảo các quy định về vệ sinh thú y, chăn nuôi và bảo vệ môi trường. Tiếp tục đầu tư xây dựng bãi rác tập trung; khu nghĩa trang; nâng cấp và đầu tư công trình cấp nước sinh hoạt tập trung. Tiêu chí 18 - Hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật: Tính đến thời điểm báo cáo tiêu chí chưa đạt. Tiếp tục thực hiện tốt các nội dung trong chỉ tiêu.

Chia tay mảnh đất kiên cường, đoàn kết, nơi có người cán bộ hết lòng vì dân. Tin tưởng trong thời gian tiếp theo Đảng uỷ, chính quyền và Nhân dân trong xã đồng lòng quyết tâm phấn đấu, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Nậm Xé xác định tập trung hoàn thành tiêu chí dễ trước, khó sau, tập trung hỗ trợ người dân phát triển kinh tế bền vững về đích đúng kế hoạch.