Là một trong các địa phương có tiềm năng lợi thế về phát triển du lịch tâm linh. Với di tích đền cô Tân An được công nhận Di tích cấp Quốc gia; năm 2023 đền Cô Tân An được UBND tỉnh Lào Cai công nhận điểm du lịch cấp tỉnh. Để nâng tầm di tích, từng bước phát triển chuỗi du lịch tâm linh, huyện Văn Bàn đã và đang quan tâm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, đầu tư kết cấu hạ tầng, quảng bá tôn tạo di tích ngày càng khang trang, đáp ứng nhu cầu chiêm bái của du khách. Nhờ đó loại hình ‘du lịch” này đã có những tín hiệu tích cực.
Đền Cô Tân An nằm trong chuỗi hoạt động du lịch tâm linh Đền Bảo Hà - Đền cô - Đền Chiềng Ken huyện Văn Bàn. Hằng năm, vào ngày 17 tháng Giêng, Lễ hội đền Cô Tân An được tổ chức để Nhân dân và du khách thập phương đến dâng hương, tưởng nhớ công ơn của Thượng Ngàn Công Chúa (còn gọi là Mẫu Thượng Ngàn). thay cha trông coi 81 cửa rừng, núi non, hang động khắp cõi Nam Giao. Thượng Ngàn Công Chúa thường hiển linh giúp đỡ các triều đại xưa đánh đuổi giặc ngoại xâm để giữ yên bờ cõi. Bà còn có nhiều công lao tập hợp các thổ hào địa phương khẩn điền, khai mỏ, lập ấp, yên dân, hái thuốc chữa bệnh cứu giúp dân lành. Di tích Đền cô là một trong những công trình kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu của Đạo Mẫu nơi vùng cao biên ải, trở thành chỗ dựa tinh thần cho Nhân dân và các triều đại phong kiến Việt Nam trong công cuộc bảo vệ biên cương tại trấn Bảo Hà, nới có vị trí chiến lược quan trọng chống giặc ngoại xâm Phương Bắc. Trong những ngày đầu xuân năm mới, đền cô Tân an đã trở thành điểm đến trong hành trình tâm linh hướng về nguồn cội của đông đảo du khách thập phương trong cả nước. Đến với miền đất thiêng bên hữu ngạn Sông Hồng du khách sẽ cảm nhận sự uy nghiêm nơi cửa Đền.
Từ năm 2023, Ban Quản lý di tích và phát triển du lịch huyện Văn Bàn được thành lập. Nhờ đó công tác quản lý hoạt động ngày càng hiệu quả, Ban quản lý đã quan tâm đầu tư thay thế hệ thống nhà mái tôn, khung sắt, tôn tạo trang trí động chúa sơn trang, nâng cấp nhà đồng…với sắc màu lung linh huyền bí trang nghiêm tạo ra không gian í niệm cho du khách. Cán bộ ban có kiến thức, nghiên cứu sử sách thực hiện bài trí, lề lối thờ cúng phù hợp tín ngưỡng đến chùa.
Động chúa sơn trang thuộc khuân viên Đền cô Tân An
Bà Trần Thị Liên -Trưởng ban quản lý di tích và phát triển du lịch huyện Văn Bàn cho biết : Để từng bước nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý phát triển du lịch tâm linh, Ban quản lý di tích chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động, sự kiện văn hóa, lễ hội gắn với phát triển các điểm du lịch cộng đồng trên địa bàn huyện. In ấn trên 3000 tờ rơi tuyên truyền, giới thiệu đến du khách. Bên cạnh đó công tác ninh trật tự, an ninh tôn giáo được tăng cường, niêm yết nội quy của Di tích, tổ chức ký cam kết với các hộ kinh doanh trong khuôn viên nhà đền thực hiện các quy định về an ninh trật tự và các quy định của Ban quản lý di tích. Công tác phòng cháy chữa cháy được quan tâm, bổ sung bình, dụng cụ chữa cháy; Gọn hóa hệ thống dây điện, bảng điện di tích đảm bảo sử dụng điện an toàn theo quy định. Năm 2023 Ban quản lý di tích, phát triển du lịch huyện huy động có hiệu quả sự ủng hộ của các nhà hảo tâm trong và ngoài địa bàn thực hiện trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử - văn hóa bổ sung cơ sở vật chất, vệ sinh môi trường đảm bảo các điều kiện quản lý di tích hoạt động và phục vụ du khách đến chiêm bái vãn cảnh. Từ nguồn xã hội hóa đã nâng cấp các hạng mục phụ trợ tại Đền Cô, Đền Ken, với tổng kinh phí trên 2 tỷ đồng. Phối hợp với UBND xã Khánh Yên Thượng chỉnh trang khu Du kích Gia Lan tiếp đón khách đến thăm quan. Vận động nhân dân, khách thập phương dâng cúng, công đức bằng hiện vật đã ủng hộ vật liệu xây dựng, ngày công lao động, đồ dùng, thờ cúng … trị giá hơn 400 triệu đồng từ nguồn kinh phí này đổ bê tông xi măng đường và sân khuôn viên đền.
Gian chính đền cô Tân An
Nhờ các hoạt động tôn tạo, quảng bá xúc tiến các điểm du lịch tâm linh trên địa bàn. Năm 2023 tổng lượng khách đến Lễ tham quan khoảng 137.000 lượt người, riêng đền Cô có 130.500 người. Quản lý tốt công tác thu tại các điểm di tích, kết thúc năm 2023 đạt chỉ tiêu giao với tổng thu trên 19 tỷ đồng, vượt 520% so với năm 2022. Trải qua bao thăng trầm lịch sử Đền cô tân an vẫn giữ được vẻ tôn nghiêm, vẹn nguyên giá trị lịch sử truyền thống, nay được đầu tư tôn tạo khang trang quy củ hơn, mang đến sự trang trọng, linh thiêng là cảm nhận của nhiều du khách đến với đền.
Phát triển du lịch tâm linh không chỉ từ cấp ủy chính quyền mà còn là chính sự đổi thay của người dân, trực tiếp là các hộ kinh doanh buôn bán trong khu vực đền. phục vụ chuyên nghiệp, quy củ không chèo kéo khách, tăng giá hàng hóa dịch vụ. Thời điểm những ngày đầu xuân du khách chảy hội chiêm bái nô nức về đền cô, nhưng luôn nhận được sự đón tiếp phục vụ nhiệt tình của người dân.
Hiện nay, Huyện Văn Bàn đang đề xuất với tỉnh về phương án quy hoạch Khu tâm linh đền Cô Tân An với quy mô rộng 6,5 ha, có tổng vốn đầu tư 210 tỷ đồng từ ngân sách địa phương. Bao gồm 2 khu vực chức năng chính: khu ki ốt dịch vụ và để xe; khu vực đền. Việc quy hoạch xây dựng Khu tâm linh đền Cô Tân An, cùng với Khu di tích lịch sử văn hóa quốc gia - đền Bảo Hà (đền ông Hoàng Bảy) đã được xây dựng sẽ trở thành "Quần thể di tích Thần vệ quốc Hoàng Bảy", trung tâm du lịch tâm linh của tỉnh và khu vực Tây Bắc. Chú trọng rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch các điểm du lịch. Quan tâm tới việc thu hút các doanh nghiệp, nhà đầu tư có năng lực, kinh nghiệm để thực hiện các dự án đầu tư phát triển du lịch trên địa bàn.
Để hiện thực hóa quy hoạch, huyện Văn Bàn đang triển khai nhiều giải pháp song song với đó là đẩy mạnh công tác Tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân, doanh nghiệp về ứng xử văn minh, thân thiện với khách du lịch; bảo vệ hình ảnh, môi trường du lịch tâm linh.. Chú trọng công tác đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho ngành du lịch. Khuyến khích, tạo điều kiện cho cộng đồng địa phương tham gia và hưởng lợi từ phát triển du lịch văn hóa tâm linh... với giải pháp tích cực sẽ mở ra cơ hội lớn cho ngành du lịch tâm linh của địa phương.