Lực lượng thanh niên trên địa bàn huyện đến tháng 11/2023 có 21.011 người (trong độ tuổi từ 16 đến 30) chiếm 22,5% dân số của toàn huyện, trong đó: nam thanh niên là 12.875 người (chiếm 61.2%), thanh niên là người dân tộc thiểu số 17.706 người (chiếm 84.2%), thanh niên là đảng viên 1.042 người (chiếm 5.0%), thanh niên trong trường học 6.993 người (chiếm 33,2%), thanh niên là cán bộ, công chức, viên chức 912 người (chiếm 4,3%), thanh niên đi làm công ty và tham gia sản xuất nông lâm nghiệp 13.265 người (chiếm 63,1%)… Về tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh huyện hiện có 37 cơ sở, tổng số chi đoàn khối nông thôn là 195 chi đoàn, chi đoàn trực thuộc đoàn trường học là 80 chi đoàn, tổng số đoàn viên là 6.189 người.
Để thực hiện triển khai có hiệu quả nhiệm vụ công tác QLNN về thanh niên năm 2023 trên địa bàn, UBND huyện đã ban hành các Chương trình, Kế hoạch, các văn bản chỉ đạo thực hiện công tác quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn, cụ thể: Kế hoạch số 71/KH-UBND ngày 08/3/2023 của UBND huyện triển khai thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về công tác thanh niên trên địa bàn huyện Văn Bàn năm 2023; Kế hoạch số 76/KH-UBND ngày 13/03/2023 của UBND huyện Triển khai thực hiện Chương trình “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng trên không gian mạng giai đoạn 2022 - 2030” trong lĩnh vực Giáo dục nghề nghiệp huyện Văn Bàn; Kế hoạch số 101/KH-UBND ngày 04/04/2023 về việc phối hợp công tác giữa Ủy ban nhân dân huyện Văn Bàn với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Văn Bàn năm 2023; Kế hoạch số 123/KH-UBND ngày 24/4/2023 của UBND huyện tổ chức đối thoại với thanh niên năm 2023; Kế hoạch số 128/KH-UBND ngày 26/4/2023 của UBND huyện Văn Bàn, kế hoạch Phát động thực hiện phong trào thi đua “Thanh niên làm chủ đất nước” năm 2023.
Năm 2023 huyện tổ chức Hội nghị đối thoại giữ Chủ tịch UBND huyện với thanh niên huyện Văn Bàn năm 2023 có chủ đề “ Giải quyết việc làm cho thanh niên huyện Văn Bàn” với 135 đoàn viên tham dự. Số ý kiến, kiến nghị, đề nghị của thanh niên: số ý kiến, kiến nghị nhận được của đoàn viên tại hội nghị là 35 ý kiến. Kết quả tiếp thu, trả lời, giải đáp kiến nghị, đề nghị của thanh niên: Số lượng ý kiến được trả lời ngay tại hội nghị là 30, số ý kiến có văn bản trả sau buổi hội nghị là 04, số ý kiến có nội dung trùng lặp 01.
Trong năm 2023, UBND huyện đã chỉ đạo các cơ quan đơn vị thuộc UBND huyện (Phòng Tư pháp, Phòng Văn hóa và Thông tin; Văn phòng HĐND&UBND huyện; Trung tâm Văn hóa, TT-TT huyện) phối hợp với các tổ chức đoàn thể của huyện tổ chức 438 buổi tuyên truyền, giáo dục pháp luật như: Luật Thanh niên, Luật hôn nhân và gia đình, Luật giao thông đường bộ... tại các cơ quan, đơn vị; 22 xã, thị trấn trên địa bàn huyện và tổ chức các buổi tuyên truyền về phòng chống HIV/AIDS, ma tuý, mại dâm, nạn buôn bán phụ nữ trẻ em tại các trường học trong huyện; Tổ chức 01 Chương trình Đối thoại giữa Lãnh đạo địa phương với ĐVTN, 02 Hội nghị chuyên đề về “Học và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, đã thu hút được hơn 32.000 lượt thanh niên tham gia.
Phòng Nội vụ chịu trách nhiệm QLNN về công tác thanh niên đã phối hợp với Huyện đoàn Văn Bàn ,Công an huyện, Viện Kiểm sát Nhân dân huyện, Tòa án Nhân dân huyện Văn Bàn tổ chức phiên tòa giải định “ Phòng chống tệ nạn ma túy” tại Trường THPT số 4 huyện Văn Bàn; chương trình ký kết công tác phối hợp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong thanh thiếu nhi giai đoạn 2023 ‑ 2027. Phối hợp cùng trường PTDT Nội trú THCS&THPT huyện tổ chức hoạt động ngoại khóa “Tuyên truyền phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống năm 2023”.
Huyện đoàn tổ chức các hoạt động kỷ niệm 92 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931-26/3/2023) như treo băng zôn, khẩu hiệu, tổ chức các hoạt động xây dựng công trình phần việc thanh niên: Sân chơi cho em tại trường Mầm non số 2 Nậm Chày, giải bóng đá nam ‑nữ thanh thiếu niên.. Tuyên truyền về kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước trên các trang mạng xã hội do Huyện đoàn quản lý, tiếp tục duy trì các tin chuyên mục: “Theo dấu chân Bác” định kỳ 1 bài/tuần, “Gương sáng thanh niên” định kỳ 1 bài/tháng, “Mỗi ngày 1 tin tốt, mỗi tuần 1 câu chuyện đẹp” định kỳ 1 bài/tuần; chia sẻ các bài viết về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái thù địch định kỳ 1 bài/quý và tăng mức độ thường xuyên đăng tải, chia sẻ trong những thời gian cao điểm. Viết các tin, bài về hoạt động của Huyện đoàn đăng trên Cổng thông tin điện tử huyện
Các địa phương thực hiện tổ chức tốt chương trình “Ngày Chủ nhật xanh” với trên 100 đoàn viên, thanh niên tham gia. Tại chương trình đã tiến hành dọn dẹp hơn 5 khối rác thải trên địa điểm tiếp giáp giữa 2 xã Hòa Mạc và Làng Giàng, đồng thời tiến hành cắm biển “Khu vực cấm đổ rác”. Chỉ đạo 3 chi đoàn, phối hợp thôn bản và các chi hội ở xã Hòa Mạc tổ chức ra quân tình nguyện, duy tu bảo dưỡng tuyến đường giao thông nông thôn ‘Sáng- Xanh- Sạch- Đẹp’ tại thôn Làng Chút - Nà Lộc với chiều dài 3km.
Triển khai, hướng dẫn đoàn viên thanh niên tham gia cuộc thi ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp trong thanh niên nông thôn năm 2023. Đến nay Huyện đoàn đã đăng tải thành công 130 ý tưởng sáng tạo lên cổng thông tin sangtaoytuong.net. Công tác đào tạo nâng cao trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cho thanh niên luôn được quan tâm, chú trọng trong đó có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị của Phòng Nội vụ, Phòng Giáo dục và Đào tạo; Ban Tổ chức Huyện ủy cùng với các cơ quan, đơn vị trường học, UBND các xã, thị trấn đã tạo điều kiện cho thanh niên tham gia các lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ về văn hóa và chuyên môn. Tính đến nay trên địa bàn huyện có trên 80% thanh niên trong độ tuổi có trình độ văn hóa THCS trở lên; 100% thanh niên trong trường học được giáo dục hướng nghiệp; 100% thanh niên là CBCC ở cấp xã được bồi dưỡng năng lực QLNN, tin học, ngoại ngữ. Thường xuyên chăm lo, bồi dưỡng, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi cho thanh thiếu niên học tập, nghiên cứu, làm chủ khoa học, công nghệ hiện đại, lao động, giải trí, nâng cao thể lực, kỹ năng thực hành xã hội.
Trong năm 2023 đã phối hợp mở được 16 lớp đào tạo nghề ngắn hạn (Kỹ thuật xây dựng, Kỹ thuật trồng rừng, Kỹ thuật chăn nuôi gia cầm, kỹ thuật trồng rau an toàn) với 660 học viên tham gia (trong độ tuổi thanh niên là 450 người); Tổ chức 01 hoạt động quảng bá, giới thiệu kết nối cho 100 sản phẩm nông sản của thanh niên, của các hợp tác xã thanh niên; 65% thanh niên trong độ tuổi được tư vấn giới thiệu việc làm trong đó: tổ chức tư vấn hướng nghiệp cho 3.200 ĐVTN; giới thiệu việc làm cho 870 người và 04 người xuất khẩu lao động. Thực hiện tốt việc tổ chức cho đoàn viên, thanh niên tiếp cận các nguồn vốn vay phát triển kinh tế- xã hội, đặc biệt là thanh niên dân tộc thiểu số và khu vực đặc biệt khó khăn.
Công tác chăm lo đời sống văn hóa tinh thần của thanh niên trên địa bàn được các cấp lãnh đạo quan tâm. Trong năm 2023 huyện đã triển khai tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao giúp cho thanh niên có được sân chơi bổ ích cụ thể như: Tổ chức giải bóng đá nam thanh niên lần thứ II năm 2023; tổ chức "Giải chạy việt dã lần thứ nhất năm 2023" - Chặng 9 Những bước chân vì cộng đồng. Giải leo núi mở rộng mở rộng “Chinh phục đỉnh Gia Lan” huyện Văn Bàn lần thứ I năm 2023 thu hút hơn 300 đoàn viên thanh niên tham gia…Giải bóng đá thanh niên, giải cầu lông, Giải bóng chuyền da, Hội thi văn hóa dân tộc, Hội diễn văn nghệ quần chúng, Việc tổ chức các hoạt động thể dục thể thao và giao lưu văn nghệ giúp cho đoàn viên thanh niên có sự gắn kết chặt chẽ và tạo không khí vui tươi giúp đoàn viên thanh niên đoàn kết tiếp tục cống hiến sức trẻ cho quê hương đất nước.
Huyện đoàn tổ chức các hoạt động thu hút thanh niên tham gia xây dựng quê hương, đất nước và bảo vệ tổ quốc cụ thể như Tổ chức Tết trồng cây “Đời đời nhớ ơn Bác Hồ”, tổ chức 04 ngày Chủ nhật xanh, thực hiện 01 công trình thanh niên “Hàng cây thanh niên” tại tuyến đường tỉnh lộ 162. Thành lập 01 đội hình Thanh niên tình nguyện thu gom rác thải nhựa tại xã Nậm Xây; phong trào "Chủ nhật đỏ- Hiến máu cứu người năm 2023" với hơn 410 đoàn viên thanh niên tham gia hiến máu. Hội LHTN Việt Nam huyện Văn Bàn đã phối hợp với Bệnh viện Đa khoa huyện Văn Bàn tổ chức Ngày hội “Thầy thuốc trẻ tiên phong tình nguyện, chăm sóc sức khoẻ hậu COVID-19” năm 2023, khám bệnh, tư vấn sức khỏe cho hơn 80 lượt nhân dân, phát thuốc miễn phí cho 40 bệnh nhân đặc biệt là người già yếu có hoàn cảnh khó khăn.
Tiếp tục triển khai xây dựng và duy trì hiệu quả mô hình “Tuyến đường thanh niên tự quản về an ninh trật tự”, “Khu dân cư không có thanh thiếu niên mắc tệ nạn xã hội”... Chỉ đạo các Đoàn cơ sở và Liên đội trường học trên địa bàn huyện đã tổ chức, phát động “Hành trình Tuổi trẻ Việt Nam - Viết tiếp câu chuyện hòa bình” với các hoạt động hướng tới kỷ niệm 75 năm ngày Thương binh - Liệt sỹ như tổ chức Thắp nến tri ân, chỉnh trang Nghĩa trang Liệt sỹ, thăm hỏi gia đình chính sách, thăm quan khu Du kích Gia Lan. Trong năm 2023 đã có 115 thanh niên tham gia nghĩa vụ quân sự trong đó 57 Đoàn viên viết đơn tự nguyện tham gia và 40 đồng chí đã được Chủ tịch UBND huyện khen.
Triển khai Cuộc vận động “Đoàn viên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam” thông qua thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 04 /NQ-TCKT ngày 22/5/2013 của Ban Chấp hành Tỉnh đoàn Lào Cai về “Tăng cường bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp”. Trong năm 2022, trong toàn huyện đã giới thiệu và kết nạp 1.144 thanh niên ưu tú vào tổ chức Đoàn; Giới thiệu 254 đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét, bồi dưỡng và kết nạp Đảng được 148 đồng chí.
Việc triển khai Chương trình phát triển thanh niên trên địa bàn huyện năm 2023 được thực hiện bảo đảm các mục tiêu theo kế hoạch đã đặt ra; Công tác quản lý nhà nước về thanh niên trên địa bàn bảo đảm thống nhất, kịp thời. Đội ngũ thanh niên trên địa bàn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; thanh niên có nguyện vọng tham gia tổ chức Đoàn, phấn đấu trở thành Đảng viên ngày càng tăng cả về số lượng và chất lượng. Các chế độ chính sách cho thanh niên được quan tâm, đặc biệt là các chế độ chính sách cho thanh niên ở nông thôn.
Trong năm 2023, công tác Quản lý nhà nước về thanh niên và phong trào thanh niên của huyện Văn Bàn đã có những chuyển biến tích cực trong tất cả các lĩnh vực, công tác tuyên truyền giáo dục của Đoàn - Hội - Đội luôn có sự đổi mới về nội dung và hình thức gắn với đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Công tác đoàn kết, tập hợp thanh niên trên các mặt được nâng cao. Các phong trào của đoàn được ĐVTN hưởng ứng mạnh mẽ như phong trào “ Thanh niên tình nguyện”.Công tác quản lý nhà nước về thanh niên luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp chính quyền từ huyện xuống đến cơ sở, góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm để thực hiện tốt chế độ chính sách đối với thanh niên. Các cơ quan đơn vị đã tích cực tham mưu giúp UBND huyện cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước trên địa bàn huyện Văn Bàn; thực hiện ban hành Chương trình phát triển thanh niên huyện Văn Bàn giai đoạn 2021-2030, đồng thời chỉ đạo các phòng ban chuyên môn xác định nhiệm vụ chủ yếu của đơn vị mình cụ thể hóa thành các chương trình, kế hoạch của phòng.