Trong những năm qua công tác quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp trên địa bàn huyện đã được các cấp quan chỉ đạo như: công tác rà soát quy hoạch 3 loại rừng, kiểm kê rừng, công tác quy chủ, giao đất và cấp giấy chứng nhận QSD đất cho các tổ chức, cộng đồng dân cư trên địa bàn được thực hiện, làm cơ sở cho việc quản lý, sử dụng đất ổn định, bền vững, nhằm hạn chế việc lấn, chiếm đất, tranh chấp, chồng lấn đất đai giữa các hộ dân với đất rừng. Việc quy chủ, giao đất và cấp giấy chứng nhận QSD đất cho các tổ chức trên nền bản đồ giao đất lâm nghiệp, ảnh hàng không tỷ lệ 1/10.000, giao theo hình thức khoanh vẽ, do vậy có một số vị trí, diện tích chưa xác định rõ nguồn gốc sử dụng đất, ranh giới thực tế ngoài thực địa của các đối tượng sử dụng đất dẫn đến việc lấn, chiếm đất, tranh chấp, chồng lấn đất đai giữa các hộ dân với đất rừng.
Kịp thời quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, hướng dẫn của các sở ngành: Quyết định số 3200/QĐ-UBND ngày 14/7/2017 của UBND tỉnh Lào Cai về việc phê duyệt Đề án tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ các nông trường, lâm trường quốc doanh trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Quyết định số 86/QĐ-UBND ngày 14/01/2022 của UBND tỉnh Lào Cai về việc điều chỉnh Đề án tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ các nông trường, lâm trường quốc doanh trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Quyết định số 2533/QĐ-UBND ngày 28/10/2022 của UBND tỉnh Lào Cai về việc điều chỉnh sửa đổi một số nội dung tại Quyết định số 86 QĐ-UBND ngày 14/01/2022 của UBND tỉnh Lào Cai.
UBND huyện Văn Bàn Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ các nông trường, lâm trường quốc doanh trên địa bàn huyện Văn Bàn (1032/QĐ-UBND ngày 06/9/2022). Hướng dẫn và tổ chức các cuộc làm việc cùng Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp huyện Văn Bàn; UBND các xã thị trấn rà soát đất rừng do các tổ chức, UBND xã và cộng đồng dân cư quản lý sử dụng, để thực hiện rà soát, cắm mốc, lập hồ sơ ranh giới dự án (văn bản số 1527/UBND-NLN ngày 24/10/2022 của UBND huyện).
Công tác quản lý và sử dụng đất lâm nghiệp trên địa bàn do các tổ chức đang quản lý, sử dụng tổng diện tích 58.966,217 ha, được phân bổ trên địa bàn các 22 xã, thị trấn cụ thể: Đất của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp huyện Văn Bàn trả về địa phương quản lý: 1.442,869 ha, đã được giao đất và cấp giấy chứng nhận QSD đất trên địa bàn 09 xã, thị trấn (trấn Khánh Yên, Khánh Yên Thượng, Khánh Yên Trung, Khánh Yên Hạ, Làng Giàng, Liêm Phú, Dương Quỳ, Chiềng Ken, Sơn Thủy), trong đó có 112 hợp đồng giao khoán trông coi là 225,82 ha, các trường hợp còn lại đang tiếp tục rà soát. Đất của Ban quản lý rừng phòng hộ: 25.416,17 ha (diện tích này được giao theo các quyết định thực hiện các chương trình dự án, kết quả Kiểm kê rừng năm 2015, trên địa bàn 17 xã (Chiềng Ken, Dần Thàng, Dương Quỳ, Khánh Yên Hạ, Khánh Yên Thượng, Minh Lương, Nậm Chày, Nậm Dạng, Nậm Mả, Nậm Tha, Nậm Xây, Nậm Xé, Sơn Thủy, Thẳm Dương, Võ Lao, Tân Thượng, Khánh Yên Trung, Liêm Phú), trong đó: đất đã được giao và cấp giấy chứng nhận QSD đất là 14.846,86 ha, đất chưa được giao 10.000,27 ha, diện tích trồng chéo tranh chấp 355,78 ha, diện tích đề nghị trả về địa phương 780,82 ha. Đất của UBND xã quản lý: Diện tích đất rừng trên địa bàn 16 xã là: 7.198,34 ha, chưa được giao đất. (các xã không có diện tích đất: Khánh Yên Trung, Khánh Yên Hạ, Tân An, Nậm Mả, Làng Giàng, Thị trấn Khánh Yên). Đất Khu bảo tồn thiên nhiên Hoàng Liên Văn Bàn: Tổng diện tích 24.908,82 ha đã được giao đất và cấp giấy chứng nhận QSD đất, trên địa bàn 3 xã (Nâm Xây, Nậm Xé, Liêm Phú), trong đó: đất sử dụng ổn định 24.538,57 ha, đất chồng chéo đề nghị trả ra là 370,25 ha.
UBND huyện đã ban hành Văn bản số 1527/UBND-NLN ngày 24/10/2022 về việc rà soát đất rừng do các tổ chức, UBND xã và cộng đồng dân cư quản lý sử dụng, để thực hiện rà soát, cắm mốc, lập hồ sơ ranh giới dự án, kết quả cụ thể như sau: Diện tích của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp huyện Văn Bàn trả về địa phương. Diện tích trả lại địa phương quản lý: 1.442,869 ha (trong đó có 112 hợp đồng giao khoán trông coi là 225,82 ha).
Diện tích đất của Ban quản lý rừng phòng hộ: Tổng số diện tích đang quản lý, sử dụng 25.416,17 ha (diện tích này được giao theo các quyết định thực hiện các chương trình dự án, kết quả Kiểm kê rừng năm 2015, kết quả tiếp nhận lại diện tích rừng do các tổ chức bàn giao lại, kết quả chuyển đổi địa giới hành chính 513 của huyện Văn Bàn…), cụ thể:
* Diện tích đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: Tổng diện tích được cấp GCNQSDĐ 14.846,86 ha, trong đó:
- Diện tích sử dụng ổn định: 14.239,68 ha;
- Diện tích sử dụng không hiệu quả, không sử dụng: 567,56 ha
* Diện tích đang sử dụng theo các chương trình, dự án (chưa được cấp GCNQSDĐ): Tổng diện tích 10.569,31 ha, trong đó:
- Diện tích sử dụng ổn định: 10.000,27 ha
- Diện tích sử dụng không hiệu quả, không sử dụng: 213,26 ha
- Diện tích người dân có GCNQSDĐ: 355,78 ha
Diện tích đất của UBND xã Quản lý: Diện tích đất rừng trên địa bàn 16 xã là: 7.198,34 ha, (các xã không có diện tích đất: Khánh Yên Trung, Khánh Yên Hạ, Tân An, Nậm Mả, Làng Giàng, Thị trấn Khánh Yên).
Diện tích đất của Khu bảo tồn thiên nhiên Hoàng Liên Văn Bàn quản lý; Tổng diện tích 24.908,82 ha, trong đó: Tổng diện tích quản lý tại xã Nậm Xé: 13.742,09 ha; diện tích đề nghị trả ra là: 370.25 ha. Tổng diện tích quản lý tại xã Nậm Xây 10.520,7 ha; diện tích đề nghị trả ra là: 23.97 ha. Xã Liêm Phú: Diện tích 670 ha, sử dụng ổn định.
Thực hiện Nghị quyết 02/NQ-HĐND ngày 18/6/2022 của HĐND, UBND huyện đã bàn hành Quyết định số 1084/QĐ-UBND ngày 28/9/2022 của UBND huyện Văn Bàn Giao nhiệm vụ nghiên cứu, lập danh mục dự án: Tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ các nông, lâm trường quốc doanh trên địa bàn huyện Văn Bàn. Chủ đầu tư: Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Văn Bàn; Tổng mức đầu tư của dự án: 29.778.038.744 đồng. Sau khi xem xét, cân đối nguồn lực của huyện, khả năng thi công các hạng mục, UBND huyện ban hành Quyết định số 1349/QĐ-UBND ngày 22/9/2023 việc phê duyệt thiết kế kỹ thuật-Dự toán xác định ranh giới, cắm mốc ranh giới, lập hồ sơ ranh giới sử dụng đất; đo đạc, lập bản đồ địa chính; đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận, lập hồ sơ địa chính, xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính đối với đất đai có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh trên địa bàn huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai. Việc bố trí kinh phí từ ngân sách huyện để thực hiện dự án gặp nhiều khó khăn, do UBND huyện Văn Bàn cần phải cân đối bố trí kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ khác liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội của huyện, đồng thời UBND huyện đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh báo cáo với Trung ương xem xét bố trí đảm bảo 70% kinh phí, huyện đối ứng 30% tổng kinh phí của dự án.