Ngày 26/10/2018, Thường trực Ban chỉ đạo phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tỉnh Lào Cai phối hợp với UBND huyện Văn Bàn tổ chức tổng kết 3 năm thực hiện mô hình thí điểm về phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại xã Nậm Xé (giai đoạn 2016 – 2018)

Thực hiện Quyết định số 498/QĐ- TTg, ngày 14/4/2015 về phê duyệt Đề án “giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 – 2025”. Ủy ban Nhân dân tỉnh Lào Cai đã thành lập Ban chỉ đạo của tỉnh thực hiện Quyết định 498 của Chính phủ; đồng thời đã chọn xã Nậm Xé của Huyện Văn Bàn làm mô hình thí điểm từ năm 2016. Theo đó, Ban chỉ đạo tỉnh đã ban hành Quyết định số 65/QĐ- BDT, ngày 26/8/2016 về việc thành lập Ban chỉ đạo mô hình điểm xã Nậm Xé, huyện Văn Bàn do ban Dân tộc tỉnh làm trưởng Ban. Tỉnh ủy Lào Cai đã ban hành Chỉ thị số 33 – CT/TU ngày 30/10/2017 về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai; Ủy ban Nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số1679/QĐ-UBND ngày 05/6/2018 về quy định trách nhiệm phối hợp của các cơ quan, đơn vị trong công tác quản lý, xử lý vi phạm liên quan đến tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại mô hình điểm.

Qua 3 năm triển khai thực hiện mô hình điểm tại xã Nậm Xé, Ban Chỉ đạo, tổ tư vấn đã tích cực phối hợp với cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể xã thành lập và kiện toàn các câu lạc bộ tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, gắn với các nội dung liên quan đến tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống và Quyết định số 498 của Chính phủ. Tổ chức chiếu phim phóng sự về hậu quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết cho nhân dân; phát tờ rơi, phát tin bài tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh của xã; in pano treo tại UBND xã; biên soạn và cung cấp tài liệu cho ban chỉ đạo xã để tuyên truyền trong nhân dân.

Kết quả: Năm 2015, tổng số người kết hôn là 32 người, trong đó tảo hôn là 4 trường hợp (chiếm 12,5%); năm 2016, số người kết hôn 60 người, tảo hôn là 4 trường hợp (chiếm 6,7%); năm 2017, số người kết hôn 12 người, tảo hôn còn 1 trường hợp (chiếm 8,3%). Hôn nhân cận huyết thống, trước năm 2014 có 4 trường hợp; từ năm 2015 đến nay không có trường hợp nào. Nhận thức của đồng bào trong xã về hôn nhân và gia đình, hậu quả của hôn nhân cận huyết và tảo hôn đã được nâng lên, góp phần nâng cao dân trí, chất lượng cuộc sống, chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển của địa phương, nhất là xóa bỏ hủ tục lạc hậu, nghèo nàn, xây dựng đời sống ngày một văn minh.

Tuy nhiên, qua việc triển khai thực hiện mô hình điểm, vẫn còn một số hạn chế, tồn tại, đó là: Công tác phối hợp giữa các ban, ngành, đoàn thể trong công tác tuyên truyền và giải quyết các vấn đề về dân số, sức khỏe sinh sản, y tế, vệ sinh môi trường; một số phong tục tập quán lạc hậu chưa thực sự được xóa bỏ, nhận thức của  một bộ phận người dân về Luật Hôn nhân và gia đình còn hạn chế; quản lý nhà nước về lĩnh vực hôn nhân và gia đình còn hạn chế nhất định.

Trong thời gian tới, trên địa bàn toàn huyện tiếp tục triển khai thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg, ngày14/4/2015 của Chính phủ và Chỉ thị số 33–CT/TU ngày 30/10/2017 về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai.Phấn đấu đến năm 2020 đạt được mục tiêu chung là căn bản chấm dứt tình trạng hôn nhân cận huyết thống và đến năm 2025 chấm dứt tình trạng tảo hôn trên địa bàn huyện Văn Bàn theo đúng kế hoạch của UBND tỉnh Lào Cai về thực hiện Chỉ thị số 33 của Tỉnh ủy. Nâng cao hơn nữa ý thức trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, Chính quyền, MTTQ và các đoàn thể từ huyện đến cơ sở, tạo sự đồng thuận và chấp hành trong nhân dân; nâng cao nhận thức và ý thức  chấp hành pháp luật nói chung và luật hôn nhân & gia đình nói riêng của toàn dân trong huyện.

Hà Toàn - UBND huyện