Sự ra đời và truyền thống Công an huyện Văn Bàn

1. Công an nhân dân huyện Văn Bàn ra đời và phục vụ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thời kỳ 1945 - 1954

Công an huyện Văn Bàn được thành lập ngày 01/03/1947 theo Sắc lệnh số 23 ngày 21/02/1946 của Chủ tịch nước và Nghị định số 36/NĐ ngày 13/3/1947 của Bộ Nội vụ, trực thuộc Ty Công an Yên Bái, lấy tên là “Quận Công an” với hai nhiệm vụ chính: Một là bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng, bảo vệ các lực lượng vũ trang, bảo vệ các kho tàng kháng chiến, bảo vệ trật tự cho nhân dân. Hai là trấn áp bọn phản động Quốc dân Đảng, diệt tề trừ gian; xây dựng cơ sở trung kiên vận động quần chúng theo cách mạng (Việt Minh), vận động tề ngụy thành tề cứu quốc, vận động ngụy quân chờ thời cơ đưa vũ khí ra với cách mạng; tổ chức nhân dân đấu tranh chống bắt lính, chống bắt phu tải đạn, chống cướp trâu, bò, lợn, gà của dân tiếp tiếp tế cho giặc.

Sau khi ra đời tuy có ít cán bộ, song lực lượng Công an quận đã triển khai thực hiện nhiệm vụ và bước đầu đã thu được những kết quả tốt, tạo được lòng tin của nhân dân, phục vụ tốt cho công tác lãnh đạo của Đảng và chính quyền địa phương. Tổ chức nắm tình hình, phát hiện kịp thời, chính xác những tên tay sai phản động, kịp thời báo cáo cấp trên để có chủ trương, đối sách thích hợp, góp phần đáng kể vào sự thành công của sự nghiệp giải phóng huyện Văn Bàn.

Ngày 27/9/1947, Huyện ủy Văn Bàn được thành lập. Tháng 11/1947, thực dân Pháp tái chiếm đóng trở lại, lực lượng cách mạng của ta phải đi vào hoạt động bí mật, Huyện ủy và Uỷ ban kháng chiến phải lùi về tuyến sau để hoạt động. Ngày 16/11/1950 huyện Văn Bàn hoàn toàn được giải phóng. Năm 1950 lực lượng Công an huyện Văn Bàn lúc này do yêu cầu nhiệm vụ cách mạng tạm có sự thay đổi trên phạm vi cả nước, tại địa phương một số cán bộ Công an được Đảng điều động tăng cường xuống cơ sở làm cán bộ chủ chốt xã, Công an huyện tạm thời giải thể bổ sung lực lượng cho mặt trận khác, chỉ để lại một tổ công tác phản gián gồm 7 người do đồng chí Trần Ngữ được giao nhiệm vụ làm tổ trưởng phụ trách từ năm 1950 - 1954 (thuộc Ty Công an Yên Bái); nhiệm vụ chủ yếu là theo dõi tình hình hoạt động của các đối tượng tề ngụy hoạt động móc nối với địch, số theo địch trở về với chính quyền cách mạng, số thân nhân có người theo Pháp .... trong giai đoạn này ta đã bắt được 08 tên tề ngụy tham gia làm mật thám, chỉ điểm cho Pháp và tiêu diệt 78 tên biệt kích nhảy dù định theo nhóm gây phỉ ở vùng đồng bào dân tộc ít người. Từ năm 1954 - 1956 tổ công tác phản gián được giao về Huyện ủy trực tiếp phụ trách, do đồng chí Lê Truân cấp ủy huyện làm tổ trưởng.

2. Lực lượng Công an huyện Văn Bàn thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước 1954 - 1975

Sau 09 năm kháng chiến chống bọn thực dân Pháp, miền Bắc được hoàn toàn giải phóng; miền Nam lại nằm trong ách thống trị của đế quốc Mỹ, các thế lực thù địch luôn tìm mọi cách chống phá công cuộc xây dựng XHCN ở miền Bắc. Đứng trước tình hình đó, thực hiện chủ trương của Huyện ủy, lực lượng Công an Văn Bàn đã tham mưu xây dựng và phối hợp với các đoàn thể quần chúng, các ngành chức năng liên quan và chính quyền địa phương tổ chức đợt học tập sâu rộng trong nhân dân, tổ chức hội nghị cho đội ngũ cán bộ cơ sở, qua đó ta đã giải quyết được tư tưởng nóng vội, bi quan dao động trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân; giác ngộ vận động quần chúng tố giác các hoạt động của bọn phỉ; giải quyết được nạn đói kém ở một số vùng...

Thực hiện chủ trương của Đảng về xây dựng lực lượng CAND, năm 1956 Công an huyện Văn Bàn được tái thành lập do đồng chí Hoàng Uyển làm Trưởng Công an huyện, đồng chí Hoàng Tuần và đồng chí Hà Nghệ là nhân viên. Năm 1959 được tỉnh tăng cường thêm 01 đồng chí và tại Văn Bàn tuyển thêm 01 đồng chí. Năm 1960 tuyển thêm đồng chí Phùng Xuân Thanh, đồng chí Giàng A Tố; năm 1960 - 1961 đồng chí Phạm Ngọc Tất làm Trưởng Công an huyện. Lực lượng Công an huyện lúc này với vai trò hết sức nặng nề, vừa tổ chức xây dựng lực lượng và thực hiện các mặt công tác chuyên môn nghiệp vụ đảm bảo giữ vững an ninh chính trị, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, vừa tham mưu cho Huyện ủy xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch phát động các tầng lớp nhân dân đẩy mạnh phong trào "Bảo vệ trị an", đồng thời làm lực lượng nòng cốt phối hợp với các ngành, các cấp ở địa phương tổ chức thực hiện tốt công tác tuyên truyền giáo dục quần chúng nhân dân giác ngộ cách mạng, xây dựng lòng tin tuyệt đối vào Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương. Công an huyện đã tập trung xây dựng được hàng trăm hồ sơ tập trung cải tạo, cải tạo tại chỗ, quản lý, hạn chế đáng kể hoạt động chống đối phá hoại của các loại đối tượng, đấu tranh có hiệu quả đối với các chuyên án biệt kích (năm 1963 phối hợp với bộ đội địa phương bắn rơi 01 chiếc máy bay của địch, tiêu diệt 21 tên biệt kích ), làm tốt công tác phòng không sơ tán, công tác phòng gian bảo mật trong các cơ quan Nhà nước, phối hợp làm tốt công tác hậu phương quân đội. Đặc biệt năm 1970 tổ chức đấu tranh làm thất bại âm mưu tổ chức đảng phản động dân tộc thiểu số ở xã Sơn thủy, giữ vững tình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ở địa phương.

Không những thực hiện tốt nhiệm vụ ở hậu phương, Công an huyện còn tăng cường chi viện cho chiến trường miền Nam, trên chiến trường cán bộ chiến sỹ được tăng cường đã dũng cảm chiến đấu và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, có những đồng chí đã gửi một phần xương máu của mình lại chiến trường, đóng góp một phần sức lực, trí tuệ cho sự nghiệp giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

3. Công an huyện Văn Bàn với nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước (từ 1975 đến nay)

Trong cuộc chiến tranh bảo vệ Biên giới phía Bắc (17/02/1979 ) huyện Văn Bàn được tỉnh xác định là địa bàn hậu cứ của tỉnh. Công an huyện đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng các phương án phòng và chống chiến tranh lan đến, chống gây rối bạo loạn, lật đổ, đảm bảo an toàn cho sự hoạt động của các cơ quan đầu não của huyện, bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân. Ngoài ra Công an huyện còn đóng góp tăng cường cho các huyện thị biên giới 05 đồng chí CBCS, tham gia hàng trăm ngày công đào đắp hầm, hào công sự, bảo vệ dân công, bảo vệ an toàn các mục tiêu kinh tế chính trị ở địa phương.

Bên cạnh nhiệm vụ đấu tranh đảm bảo giữ vững an ninh chính trị, chống chiến tranh xâm nhập phá hoại của địch, nhiệm vụ giữ vững trật tự an toàn xã hội cũng được chú trọng, quan tâm. Công an huyện đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền mở các đợt phát động phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc, tấn công truy quét các loại tội phạm, giữ vững và ổn định trật tự xã hội.

Trong giai đoạn hiện nay, tình hình ANCT, TTATXH ngày càng có chiều hướng diễn biến phức tạp, các thế lực thù địch đang ra sức chống phá ta trên mọi phương diện, lực lượng Công an huyện Văn Bàn cùng với lực lượng Công an tỉnh Lào Cai càng phải chủ động hơn trong công tác nắm tình hình, nêu cao tinh thần cảnh giác đối với các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn để lôi kéo, dụ dỗ nhân dân đi ngược lại với chủ trương, đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước. Nhiều đối tượng còn mang danh nghĩa là tổ chức từ thiện, nhà đầu tư, hay khách tham quan du lịch để thực hiện những ý đồ xấu... Cùng với việc chủ động phát hiện và giải quyết tốt các mâu thuẫn phát sinh trong nội bộ nhân dân, không để hình thành các "Điểm nóng", lực lượng Công an huyện luôn chủ động tích cực tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương củng cố tốt hệ thống chính trị cơ sở, phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể xã hội tuyên truyền vận động nhân dân yên tâm phát triển sản xuất, ổn định đời sống, không nghe theo lời những kẻ xấu lôi kéo, dụ dỗ ... với phương châm ba cùng "Cùng ăn, cùng ở, cùng làm" với dân để ngày càng gắn bó, thắt chặt niềm tin của quần chúng nhân dân đối với lực lượng Công an. Nhờ làm tốt công tác vận động quần chúng, trong nhiều năm qua, nhân dân đã cung cấp nhiều nguồn tin có giá trị, kịp thời giải quyết mọi mâu thuẫn phát sinh, giúp lực lượng Công an hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cao cả của mình trong công tác giữ gìn an ninh trật tự ở cơ sở.

Song song với nhiệm vụ xây dựng thế trận an ninh nhân dân vững chắc, lực lượng Công an tiếp tục tham mưu đắc lực cho Huyện uỷ, UBND ra các Nghị quyết - kế hoạch của huyện về lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành thực hiện có hiệu quả chương trình quốc gia phòng chống tội phạm - phòng chống ma tuý. Xây dựng nhiều chương trình, kế hoạch, mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp các loại tội phạm, chủ động làm tốt công tác nghiệp vụ cơ bản, nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, phát hiện và đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm, đặc biệt là loại tội phạm có tổ chức, tội phạm nguy hiểm, tội phạm liên quan đến ma tuý, phấn đấu điều tra khám phá 100% đối với các vụ trọng án và 85% đối với án thường.

4. Những phần thưởng cao quý được Đảng và Nhà nước tặng thưởng cho tập thể, cá nhân

- 03 Huân chương chiến công hạng nhất trong chiến đấu chống gián điệp, biệt kích năm 1965, trong đấu tranh chống gây bạo loạn năm 1970 và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc năm 1985.